Contents
Mọi người thường phản ứng một cách thái quá mỗi khi gặp phải các đề tiêu cực, kiểu “tôi muốn mọi thứ luôn vui vẻ, tôi cực ghét mỗi khi nỗi buồn đến”. Song, không phải tất cả cảm xúc tích cực đều tốt và ngược lại. Thật tốt biết mấy nếu bộ não cho phép con người luôn luôn bình tĩnh. Hãy cùng thử giải mã về tức giận, học cách đánh giá nỗi buồn và làm cách làm bạn với cảm xúc tiêu cực
Cảm xúc tiêu cực là một lẽ tự nhiên
Trong bộ phim “Những mảnh ghép cảm xúc” (Inside Out), cô bé nhân vật chính Riley dễ thương thường xuyên trải qua 5 loại cảm xúc: vui vẻ – buồn bã – giận dữ – sợ hãi – chán ghét. Cũng chính những mảnh ghép cảm xúc này là chìa khóa giúp Riley vượt qua khó khăn trong cuộc sống. Cuộc sống thực tế cũng vậy, có điều áp lực của xã hội hiện đại đặt lên con người vô vàn những loại cảm xúc, gây ra hàng loạt tác động phức tạp hơn nhiều so với bộ phim hoạt hình nổi tiếng một thời của Pixar. Một trong những lý thuyết phổ biến nhất có thể kể đến “Bánh Xe Cảm Xúc” Robert Plutchik.
Có 3 cấp độ tăng dần cảm xúc, càng vào gần tâm vòng tròn, hai cảm xúc gần nhau sẽ tạo ra tổ hợp cảm xúc mới. Ví dụ, “nóng giận” là sản phẩm kết hợp của “đề phòng” và “thịnh nộ”.
Theo đó, có 8 loại cảm xúc tiêu cực phổ biến: phẫn nộ, khó chịu, sợ hãi, lo lắng, sầu não, thờ ơ, tuyệt vọng, tội lỗi. Dù là các trạng thái nào thì tất cả đều rất bình thường. Các cảm xúc diễn ra theo quy luật của tạo hóa, trong hoàn cảnh, môi trường nhất định.
La hét. Đe dọa. Ném đồ đạc. Tung nắm đấm. Đây có phải là sự tức giận?
Những cách làm bạn với cảm xúc tiêu cực một cách tích cực
Trong Tâm lý học có một khái niệm: “Tâm Lý Hình Học” do Tiến Sĩ Susan Dellinger phát triển. Nó là nghiên cứu tính cách con người thông qua các biểu tượng hình học: vuông – lượn sóng – tròn – tam giác – chữ nhật. Mỗi người đều có tính cách của cả 5 biểu tượng trên nhưng sẽ chỉ có một hoặc hai biểu tượng vượt trội.
Trong đó, hình chữ nhật không đại diện cho một tính cách cụ thể, mà tượng trưng cho sự thay đổi. Con người khi bước vào giai đoạn này rất thất thường, khó đoán. Chuyên viên Tư vấn Tâm lý Hình học được ủy quyền đầu tiên tại Việt Nam – Nguyễn Thị Minh Tâm cho hay, hầu hết mọi người đều không thích và không muốn xuất hiện quá nhiều “hình chữ nhật” trong cuộc đời mình. Nhưng họ phải hiểu được là chính nhờ sự thất thường trong những giai đoạn này là tiền đề cho mỗi người trưởng thành, chín chắn và tự tin chuẩn bị bước vào cột mốc tiếp theo của cuộc đời.
Động lực phát triển bản thân
Đối diện với buồn đau trong cuộc sống, chúng ta sẽ không còn e ngại nghịch cảnh. Bạn sẽ có thể cố gắng thoát khỏi vùng an toàn của bản thân, tiếp cận những thách thức mới.
Thay đổi hành vi tiêu cực:
Nỗi đau có thể rất lớn nhưng hãy mạnh mẽ nghĩ rằng điều đó không kéo dài mãi mãi. Điều quan trọng là làm sao để duy trì sự tỉnh táo trong những tình huống khó khăn. Tránh dùng đó làm cái cớ phạm tiếp các sai lầm tiếp theo. Những người dễ cảm thấy tội lỗi ít có khả năng trộm cắp, uống rượu …
Chấp nhận những cách làm bạn với cảm xúc tiêu cực để hạnh phúc thực sự
“Những ngày mưa tồi tệ” là một phần vốn có và không thể tránh khỏi của cuộc sống. Cuộc sống vốn nhiều khó khăn, đầy thách thức và đôi khi vô cùng tàn nhẫn. Không ai có thể trách cứ nếu một người cảm thấy cuộc sống như đang quay lưng với chính mình. Điều quan trọng là sau những cảm xúc, chúng ta sẽ đối diện như thế nào?
Để làm bạn với cảm xúc tiêu cực là chấp nhận và thích ứng trong mọi tình huống. Hít hà thật sâu từng cảm xúc lúc ấy, để chúng lần lượt đi qua từng ngõ ngách cơ thể. Một lời khuyên là đừng cố giãy giụa làm gì. Chiến đấu loại bỏ chúng ra khỏi cuộc sống? Chúng ta chỉ có thể vung chân đá một chiếc lon để thỏa mãn ức chế nhất thời mà thôi.
Thay vào đó, hãy dành thời gian làm bạn, hiểu lấy giá trị của từng loại cảm xúc. Nếu mỗi sáng đều đẹp trời thì còn gì đáng mong đợi ngày mai tới, thành công phải nỗ lực, hạnh phúc phải đấu tranh thì mới trọn vẹn.
